KARADENİZ Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü akademisyenleri, aralarında Isias Otel, Ebrar Sitesi ve Rönesans Residence’ın da bulunduğu 500’e yakın binadan alınan örnekleri inceleyerek, 6 Şubat depreminde yıkılan yapılara ilişkin bir çalışma hazırladı. Kahramanmaraş yüzlerce kişiye mezar oldu. Raporu ilgili cumhuriyet başsavcılıklarına ilettik. Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, “İsias Otel’de çekirdek maliyetler ilgili tarihteki mevzuata uymuyor. Binanın çökmesi, kum dolu kovanın döndürülmesiyle kumun yayılmasına benzer bir durumdu. İmalat sırasında Ebrar Sitesi etabında etriye sıkma, çaprazlama ve kancalar uygulanırken proje takip edilmedi.”
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen yıkıcı depremin ardından, ölümlerin meydana geldiği binalarda ilgili başsavcılıklar tarafından başlatılan soruşturmalar sürüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın görevlendirmesiyle deprem bölgesinde bilimsel araştırmalar yapan KTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İnşaat İşleri Bölümü öğretim üyelerinden oluşan uzman heyet, topladıkları numuneleri inceledi. Laboratuvar ortamında 500’e yakın çökmüş binadan. Heyet, aralarında İsias Otel, Ebrar Sitesi ve Rönesans Residence’ın da bulunduğu yüzlerce kişiye mezar görevi gören bina örneklerini inceleyerek hazırladıkları raporu ilgili başsavcılıklara iletti. Yaptıkları incelemelerde beton basınç dayanımının yönetmelikte öngörülen değerlerin yarısından az olduğunu ortaya koyan uzmanlar, Hatay’da yüzlerce kişinin ölümüne neden olan Rönesans Residence’ın raporunu tamamlayıp gönderecekleri çalışmalara devam ediyor. bunu savcılığa veririz.
‘4 BİN DAVA DOSYASINI ELE ALDIK’
KTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık ise tüm detayları incelediklerini belirterek, “7 ay boyunca 4 bin vaka belgesiyle uğraştık. Bazen onlarca, yüzlerce can kaybı olabiliyor. Çökmüş bir bina ve ortada tonlarca bilgi, evrak ve belge var.Geniş bir ekiple titizlikle çalıştık, Binanın çökmesine neden olan parametreleri makul başlıklar altında ortaya koyuyor, binanın ruhsat tarihi, bina dahil detaylı bir şekilde tartışıyoruz. yapı kullanma izin belgesi, yapı kontrolleri, lokasyon ve malzeme özellikleri, projenin yapıldığı yıl yürürlükte olan mevzuata uygunluğu, ayrıca binayı yıkıldıktan sonra denetleyen ve bilirkişi raporu hazırlayanların belgelerini sağlıyoruz. Biz bunu inceleyip genel bir kanaat oluşturmaya çalışıyoruz” dedi.
VAN DEPREMİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILDI
2011 Van depreminde yıkılan binalara ilişkin elde edilen verileri, 6 Şubat depreminde yıkılan binalara ait verilerle karşılaştırdıklarını anlatan Prof. Dr. Altunışık, şöyle konuştu:
“Van depreminde çöken 154 binanın ortalama çekirdek dayanımı 10,5 megapaskal iken, Kahramanmaraş’ta incelediğimiz 500’e yakın binadan elde ettiğimiz çekirdek dayanımları 10 megapaskal ile 14 megapaskal arasında değişiyordu. İhtiyaç sonrası bu değerler biraz yükselse de Yapı denetimi, yapı denetimi zorunlu hale gelmeden önce çok daha kötü durumdaydı.Sonuç olarak maksimum ortalama değer 14 megapaskal ve bu çok düşük bir değer.Binaların kaide raporuna bakarsak, Van depreminde yıkılan binalarda bu oran sadece yüzde 15 idi.Maalesef Kahramanmaraş 15 yıl sonra bu oranın artacağını bekliyordu.Depremlerde bu oran yüzde 19 civarındaydı.Van depreminde inşaattaki başarı oranı Binaların beton, donatı, kesit, etriye, kanca ve çıtaları yüzde 3 oldu. Son depremlerde bu oran yüzde 11’e çıktı. Yıllar geçiyor, kendimizi geliştiriyoruz, bir noktaya geliyoruz Ama daha gidecek çok yolumuz var. gidin ve bu özellikle makul sayıda yıl önce inşa edilmiş binalarda açıkça görülmektedir. Bu tablo, bazı binaları acilen kentsel dönüşüme soktuğumuzu gösteren bir tablodur” dedi.
‘İSİAS OTELİNİN YIKILMASI KUM DOLU BİR KOVAYI YUKARI ÇEVİRMEK GİBİ’
Adıyaman’daki Isias Otel için hazırladıkları rapor hakkında bilgi veren Prof. Dr. Altunışık, “İsias Otel ilk olarak konut olarak tasarlanıp inşa edildi. Kaba inşaat tamamlandıktan sonra binanın inşaatına bir süre ara verildi. Daha sonra otele dönüştürüldü.Fakat bu dönemde mevzuat değişti.İlk ruhsatı aldığında tabi olduğu yönetmelik ile otele dönüştürüldü,formu değiştirildi ve katlar eklendi. O dönemde tabi olduğu şeyler farklıydı.Binanın projeleri değişen yönetmeliğe göre denetlenmedi.O dönemde denetlenseydi belki daha iyi sonuçlarla karşılaşabilirdik.İsias Otel’in temel değerleri ilgili tarihteki yönetmeliğe uymuyor. Resme baktığınızda sanki bir kovaya kum doldurup ters çevirmişsiniz gibi görüyorsunuz. “Binanın çökme şeklinin kumun çökmesi gibi olduğunu görüyorsunuz.” Kovayı kaldırdıktan sonra yayılıyor” dedi.
‘EBRAR SİTESİ İNŞAATINDA PROJEYE UYULMADI’
Kahramanmaraş’taki Ebrar Sitesi için hazırladıkları raporu anlatan Prof. Dr. Altunışık, “Bunu tek bir bina değil, yaklaşık 20 bloktan oluşan bir site, bir yerleşke olarak düşünün. Ebrar Sitesi’nde görülen hasarlar neredeyse yok denecek kadar az” dedi. 20 blokta da aynı. Çekirdek dayanımları temel için yeterli iken üst yapı için yeterli değil. İmalat aşamasında etriyeler kullanılıyor.” “Sıkma, çaprazlama ve kancalar uygulanırken projeye uyulmadığı ve büyük eksikliklerin olduğu ortaya çıktı. Binanın çökmesinin ana sebepleri arasında bu da var” dedi.
‘RÖNESANS KONUTUNDA KULLANILAN MALZEMELERDE SORUN VAR’
Prof. ayrıca yüzlerce ölümün yaşandığı Hatay’daki Rönesans Residence binasının raporunu tamamlamaya çalıştıklarını da belirtti. Altunışık, “Çok önemli bir bina olduğu için çok hassas davranmaya çalışıyoruz. 3 bloklu bir bina. Hem temel hem de üst yapıda derzler var ve 3 bina da belli bir yerden kopmuş durumda. 3 blokta da aynı hasar paterni var.Yaptığımız incelemelerde malzeme ve uygulamada bazı aksaklıklar olduğu belirtildi ancak bu duruma göre bir değerlendirme yapmak istiyoruz. Ekspertiz raporları ve bize ulaşan fotoğraflar net görüşümüzü ifade etmektedir. İnşallah depremin birinci yılı bitmeden tüm belgelerimizi Cumhuriyet Başsavcılığına sunmuş olacağız” dedi.
