Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre aşı ile her yıl 3 milyon hayat kurtarılıyor. Toplumda aşılama oranlarının artması hem hastalığın daha hafif bulaşmasını hem de hızlı bulaşmasını engellemektedir. Koronavirüs sürecinde 10 milyondan fazla insanın aşı nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Funda Timurkaynak, 24-30 Nisan Aşılama Haftası yetişkin aşı takvimi hakkında bilgi verdi.
Aşılar, modern dünyanın en değerli icatları arasındadır. Yılda 3 milyondan fazla insanın hayatını kurtaran aşılar, son yıllarda hastalıklarda kesin başarıya imza attı. Aşılar, çiçek hastalığı veya kızamığın dünyadan kaybolmasının tek nedenidir.
Kanseri önleyen aşı Hepatit B
Aşılar hastalıklara karşı koruma sağlarken kanser gibi hastalıkların olumsuz etkilerini de önlemektedir. Özellikle hepatit B aşısı kanser önleyici aşı olarak bilinmektedir. İlk dozu doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde uygulanan Hepatit B aşısı, karaciğer kanserini önleyen aşı olarak biliniyor. Ülkemizde 10 yıldır yeni doğan bebeklere hepatit B aşısı yapılmaktadır.
Eşlik eden hastalıkları olanlar aşılama programına değer vermelidir
Sağlıklı yetişkinlerin aşılama programlarını ayarlamaları değerlidir. Ancak hastalığa yakalanan yetişkinlerin aşı takvimine özellikle dikkat etmesi gerekiyor. Şeker hastaları, kronik bronşit hastaları, astım hastaları, kalp hastaları, bypass veya koroner arter hastalığı olanlar, kanser hastaları, kemik iliği nakli hastaları veya organ nakli hastaları durumlarına özel aşıları olmalıdır. Bu ek hastalıklara sahip olanlar, hastalıklara veya hastalıkların etkilerine karşı savunmasız hale gelebilir. Sağlıklı bireyler kolaylıkla atlatılabilecek hastalıklara karşı aşılanmazlarsa ölüme kadar olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilir.
Aşı ile hastaneye yatışlar önlenebilir
Hastalıklar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış hastaların her yıl mutlaka grip aşısı olması gerekir. Grip aşısı olanların hastaneye yatışlarının yüzde 70 oranında azaldığı belirlendi. Bağışıklığı baskılanmış hastalarda griple birlikte kalp yetmezliği olanlarda durum kötüleşebilir, bronşit tablosu kötüleşebilir veya astım atağı ile solunum sıkıntısı gelişebilir. Hem hastalıkların ağırlaşması hem de hastaneye yatışların önlenmesi hastaların ölüm oranlarını da azaltmaktadır. Ekim ayı sonunda yeni çıkan grip aşılarının yani antijeni yıla göre değişen aşının yapılması gerekiyor. Toplumdaki grip salgını da önlenebilir.
Bağışıklığı baskılanmış, şeker hastalığı yani şeker hastalığı olan kişilerin, risk grubundaki hastaların veya ameliyatla dalağı alınmış veya çalışmayan kişilerin pnömokok yani zatürree aşısı olması önerilir. Dalak, mikropları filtreleyen birincil noktadır. Bu nedenle dalağı olmayan ya da çalışmayan hastalarda mikroplar filtre edilmeden doğrudan kana geçer. Bu hastalara özellikle pnömokokal pnömoni aşısı önerilmektedir.
Tetanoz aşısı tüm sağlıklı bireylerin 10 yılda bir yaptırması gereken bir diğer aşıdır. Yıllar geçtikçe tetanoz aşısı etkinliğini kaybeder. Köpek ısırıkları, toz ve toprakla bulaşan yaralanmalar söz konusu olduğunda vücutta tetanoz gelişebilir. Bu hastalık ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle her yetişkin tıpkı grip aşısı gibi tetanoz aşısı olmalıdır.
Çocukluk yaş gruplarında uygulanan meningokok aşısı menenjitin yani menenjitin ölümcül sonuçlarını ortadan kaldırmaktadır. Çocukluk çağında meningokok aşısı yapılmadıysa, hacca giderken, yurtta kalınırken veya kışlada vakit geçirilirken meningokok aşısı olmak gerekir. Meningokok bakterileri solunum yolu ile taşınır. Bireyler hasta gibi görünmeseler de solunum yollarında taşıdıkları bu bakteri nedeniyle yurt, kışla gibi kalabalık ortamlarda hızla salgınlara neden olabilirler. Hastalık doğru tedavi edilmezse menenjit yani meninkslerin iltihaplanması ile ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
Zona aşısı 65 yaş üstü kişiler için önemlidir
Su çiçeği virüsünün dozu artırılarak hazırlanan zona aşısı, 65 yaş üstü yetişkinler için önerilmektedir. Rastgele bir sağlık sorunu olmamakla birlikte zona ileri yaşlarda sorun oluşturabilmektedir. Çocukluğunuzda su çiçeği geçirmiş olsanız bile, zona virüsü hücrelerin sınır uçlarında yer alır. Aktive edildiğinde özellikle yaşlı hastalarda çok ağrılı ve ağrıyı kontrol altına almak zor olan zona oluşabilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
